อาคารพักอาศัยที่ถูกออกแบบให้บูรณาการอยู่ร่วมกับธรรมชาติอย่างยั่งยืน / One Central Park - Jean Nouvel

One Central Park เป็นส่วนหนึ่งของโครงการ Frasers Broadway ตั้งอยู่ในนครซิดนีย์ ประเทศออสเตรเลีย เป็นอาคารที่พักอาศัยแห่งแรกในซิดนีย์ที่ได้รับมาตรฐาน Green Star ระดับ 6 ดาว ออกแบบโดยทีมสถาปนิกระดับโลก Jean Nouvel ตัวอาคารมีความสูง 130 เมตร และมีพื้นที่การใช้งานทั้งหมด 97,000 ตารางเมตร โดยมีฟังก์ชั่นการใช้งานหลักๆ ก็คือ ส่วนที่เป็นอะพาร์ตเมนต์สำหรับอยู่อาศัย ส่วนที่เป็นพื้นที่ร้านค้า และพื้นที่สีเขียวส่วนกลาง

ในกระบวนการออกแบบได้มีการนำองค์ประกอบด้านภูมิสถาปัตยกรรม สถาปัตยกรรมแบบอาคารสูง การใช้พลังงานจากธรรมชาติ และความเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมมาหลอมรวมกัน โดยมีจุดมุ่งหมายในการนำเสนอให้นครซิดนีย์เป็นเสมือนสัญลักษณ์ทางสถาปัตยกรรมสีเขียวยุคใหม่เพื่ออนาคตที่ยั่งยืนของเมือง

ส่วนที่เป็นอะพาร์ตเมนต์สำหรับอยู่อาศัย ถูกออกแบบให้มีพื้นที่ระเบียงยื่นออกมาจากตัวห้อง ซึ่งจะช่วยเพิ่มพื้นที่ใช้สอยด้านนอกให้กับผู้อยู่อาศัย เพื่อให้เกิดการใช้ประโยชน์สูงสุดจากสภาพอากาศที่อบอุ่นของซิดนีย์

พื้นที่ระเบียงโดยเฉพาะในด้านทิศเหนือและทิศตะวันออกของตัวอาคาร ที่ถูกออกแบบให้ยื่นออกมาจากตัวห้อง จะช่วยสร้างร่มเราให้กับชั้นที่อยู่ถัดไปด้านล่าง และช่วยปกป้องผู้อยู่อาศัยจากเสียง ลม และแสงแดดจัด ในขณะที่ระเบียงทางทิศใต้และทิศตะวันตกของอาคาร ถูกออกแบบให้ยื่นออกมาจากด้านหน้าอาคารเพื่อให้เห็นวิวสวนสาธารณะมากที่สุด และการออกแบบที่เป็นจุดเด่นของอาคารแห่งนี้ ก็คือการออกแบบระบบสวนแนวตั้ง (Vertical Garden System) และกลไกในการใช้พลังงานสะอาดจากแสงสว่างของแสงอาทิตย์ (Heliostat)

ทีมสถาปนิก Jean Nouvel ได้ออกแบบภูมิทัศน์แนวตั้งร่วมกับนักพฤกษศาสตร์ และศิลปินชาวฝรั่งเศส Patrick Blanc พื้นที่ของสวนแนวตั้งที่ถูกออกแบบขึ้นจะมีขนาดที่ครอบคลุมพื้นที่ด้านหน้าอาคารประมาณ 50% ซึ่งผู้ออกแบบต้องการให้สวนแนวตั้งทำหน้าที่เชื่อมต่อบริบทของตัวอาคาร (บริบทระนาบแนวตั้ง) ให้ขยายกลมกลืนไปกับบริบทของสวนสาธารณะของเมือง (บริบทระนาบแนวราบ) ที่ตั้งอยู่ในบริเวณใกล้เคียงกัน เพื่อสร้างสภาพแวดล้อมการอยู่อาศัยที่ยอดเยี่ยมสำหรับผู้พักอาศัย 

นอกจากระบบสวนแนวตั้งแล้ว Iconic สำคัญของอาคาร One Central Park อีกอย่างหนึ่งก็คือ Heliostat Cantilever ซึ่งเป็นโครงสร้างที่ถูกออกแบบขึ้นมาเป็นพิเศษเพื่อให้ยื่นออกไปนอกตัวอาคารกว่า 20 เมตร โดยสามารถแบ่งออกได้เป็น 2 ส่วนหลักๆ ประกอบด้วย

• ส่วนที่อยู่บนสุดจะเป็นพื้นที่ส่วนกลางสำหรับพักผ่อน และชมวิว 
• ส่วนที่อยู่ด้านล่างจะเป็น Heliostat Panel Frame ที่มีการติดตั้งแผ่นกระจกจำนวนมาก 

Heliostat  จะทำหน้าที่ผลิตกระแสไฟฟ้าจากพลังงานความร้อนแสงอาทิตย์ และที่โดดเด่นมากๆ เลยก็คือการสะท้อนแสงสว่างจากแสงอาทิตย์ไปยังพื้นที่ส่วนต่างๆ ของอาคาร เช่น พื้นที่ส่วนกลางแบบ Outdoor และพื้นที่ Courtyard ภายในอาคารที่เปิดโล่งแบบ Open Double Space (อยู่บนชั้นดาดฟ้าของอาคารที่อยู่กึ่งกลาง) รวมไปถึงพื้นที่สวนสาธารณะที่อยู่รอบๆ ตัวอาคาร ซึ่งจะช่วยแก้ปัญหาเงาของอาคารมาบดบังจนพื้นที่บางส่วนไม่ได้รับแสงสว่างที่เพียงพอในบางช่วงเวลาของวัน และช่วยให้ต้นไม้ที่ปลูกไว้ในจุดดังกล่าวได้รับแสงสว่างและความร้อนได้อย่างเหมาะสมอีกด้วย นับเป็นเทคนิคการให้แสงสว่างจากธรรมชาติที่มีความแปลกใหม่ และน่าสนใจเป็นอย่างมาก

Heliostat Panel Frame มีการติดตั้งแผ่นกระจกไว้จำนวนมาก กระจกแต่ละแผ่นสามารถปรับองศาทิศทางได้ด้วยระบบมอเตอร์ไฟฟ้า และจะรับพลังงานความร้อนที่เป็นรังสีจากดวงอาทิตย์ ที่สะท้อนมาจากแผ่นกระจกจำนวนมากอีกชุดหนึ่งที่ออกแบบและติดตั้งไว้บนชั้นดาดฟ้าของอาคารแฝดที่มีความสูงต่ำกว่า เพื่อสะท้อนแสงสว่างไปยังจุดต่างๆ ตามที่ได้ออกแบบคำนวณทิศทางการสะท้อนของแสงและจุดตกของแสงไว้อย่างแม่นยำ (ดูทิศทางการสะท้อนของแสงได้ที่รูปประกอบด้านล่าง)

ในขณะเดียวกันเมื่อตะวันตกดิน โครงสร้าง Heliostat Panel Frame ก็ได้กลายเป็นผืนผ้าใบสำหรับงานศิลปะ LED Lighting Design ของศิลปินด้านการออกแบบแสง Yann Kersalé ที่ออกแบบแสงเป็นรูปดอกไม้ส่องแสงระยิบระยับเคลื่อนไหวอยู่บนท้องฟ้ายามค่ำคืน 

แนวคิดในการออกแบบทั้งหมดล้วนเป็นส่วนสำคัญที่ทำให้ผู้คนหันมาใส่ใจการใช้พลังงานสะอาดจากธรรมชาติ และใส่ใจสิ่งแวดล้อมมากขึ้น อีกทั้งยังช่วยผลักดันให้อาคาร One Central Park  กลายเป็น Green Iconic Tower อันทรงพลังบนเส้นขอบฟ้าของนครซิดนีย์

แหล่งอ้างอิง

• http://www.jeannouvel.com/en/projects/one-central-park/
• https://www.archdaily.com/551329/one-central-park-jean-nouvel-patrick-blanc

ดูเนื้อหาอื่นๆ ด้าน Green & Sustainable Design เพิ่มเติมได้ที่