บานหน้าต่างมีกี่ประเภท แต่ละประเภทมีลักษณะการใช้งานอย่างไร

หน้าต่าง เกิดจากการเจาะช่องเปิดบนผนังและมีบานเพื่อเปิด-ปิดช่องเปิดนั้น ประโยชน์ใช้สอยหลักของหน้าต่าง ได้แก่ เปิดรับแสงธรรมชาติ และเปิดรับลม เพื่อการระบายอากาศภายในอาคาร นอกจากประโยชน์ใช้สอยแล้ว การเลือกประเภทของหน้าต่างให้สอดคล้องกับสไตล์การออกแบบยังเป็นหัวใจสำคัญของการออกแบบสถาปัตยกรรมให้สวยงามอีกด้วย เรามาดูกันครับว่า บานหน้าต่างยอดนิยม 5 ประเภท จะมีคุณสมบัติ และมีลักษณะอย่างไรบ้าง ตามมาชมกันเลยครับ

บานหน้าต่างแต่ละประเภท และลักษณะการใช้งาน

1. หน้าต่างบานเปิด (Swing Window)

Raw material

หน้าต่างบานเปิดผลิตจากวัสดุอันหลากหลาย ได้แก่ ไม้จริง ไม้เทียม อลูมิเนียม สแตนเลส เหล็ก

คุณลักษณะที่น่าสนใจของหน้าต่างบานเปิด (Swing Window)

หน้าต่างบานเปิด คือหน้าต่างที่เปิดด้วยการผลักบานหน้าต่างออกด้านหน้า และปิดด้วยการเอื้อมมือดึงตัวบานเพื่อปิดเข้ากับวงกบ หน้าต่างบานเปิด มีอุปกรณ์สำคัญ คือบานพับ ทำหน้าที่ยึดตัวบานเข้ากับวงกบ

บานพับมี 2 แบบ ได้แก่

• บานพับธรรมดา – หน้าต่างบานเปิดที่มีบานพับแบบธรรมดา สามารถเปิดได้มากถึง 180 องศา แต่ต้องมีขอสับยึด เพื่อป้องกันไม่ให้บานประตูปิดทันทีเมื่อมีลมตี
• บานพับแบบวิทโก้ – หน้าต่างบานเปิดที่มีบานพับแบบวิทโก้ สามารถเปิดค้างได้หลายองศาโดยไม่ต้องใช้ขอสับยึด แต่มีตัวยึด ‘วิทโก้’ ที่มีความฝืดทำหน้าที่ยึดบานหน้าต่างทั้งด้านบนและด้านล่าง เพื่อป้องกันไม่ให้หน้าต่างปิดเมื่อมีลมตี

การใช้งาน

หน้าต่างบานเปิดเปิดด้วยการผลัก สามารถเปิดได้เต็มที่ทุกบาน จึงเปิดรับลมและแสงแดดเข้าสู่อาคารได้อย่างเต็มที่

ขนาดมาตรฐาน

หน้าต่างบานเปิดที่นิยมใช้ คือ หน้าต่างบานเปิดเดี่ยว และหน้าต่างบานเปิดคู้ โดยขนาดมาตรฐานของหน้าต่างบานเปิด มีขนาดความกว้าง x ความยาว (หน่วยเซนติเมตร) ดังนี้

• ความกว้าง 60 x ความยาว 110 เซนติเมตร

ตัวอย่างการนำไปใช้ในงานออกแบบ

การใช้หน้าต่างบานเปิดในงานออกแบบอาคารต้องคำนึงถึงตำแหน่งของหน้าต่างบานเปิด ทั้งเรื่องความปลอดภัยเมื่อเปิดแล้วไม่ชนคน และเรื่องพื้นที่ใช้สอยที่จะกระทบกับบริเวณอื่นๆ ดังนั้น หน้าต่างบานเปิดจึงมักใช้กับผนังที่ไม่มีคนเดินผ่าน หรือบริเวณชั้น 2 ของอาคาร ห้องรับแขก หรือห้องที่รับลมจากด้านข้าง จะช่วยให้บ้านเย็นสบายรับลมได้ดี

2. หน้าต่างบานกระทุ้ง (Awning Window)

Raw material

กรอบของหน้าต่างบานกระทุ้งผลิตจากวัสดุหลากหลาย ได้แก่ ไม้ อลูมิเนียม สแตนเลส

ลักษณะตัวบานของหน้าต่างบานกระทุ้งเป็นลูกฟัก วัสดุด้านในลูกฟักมีหลากหลาย ได้แก่ กระจก ไม้ อลูมิเนียม

คุณลักษณะที่น่าสนใจของหน้าต่างบานกระทุ้ง (Awning Window)

จากหน้าต่างบานเปิดที่มีบานพับอยู่ด้านข้าง เปลี่ยนเป็นหน้าต่างบานกระทุ้งด้วยการย้ายบานพับไว้ด้านบน ดังนั้น บานพับจึงเป็นอุปกรณ์สำคัญที่ทำหน้าที่รับน้ำหนักทั้งหมดของบานหน้าต่าง

• บานพับแบบวิทโก้ คือบานพับยอดนิยมที่ใช้ยึดตัวบานกระทุ้ง เนื่องจากมีความแข็งแรงเพียงพอต่อการรับน้ำหนักบาน และมีความฝืดจึงสามารถเปิดค้างได้ตลอดเวลา

การใช้งาน

หน้าต่างบานกระทุ้งที่นิยมใช้งานจะมีทั้งแบบบานเดี่ยว และบานคู่ มีวิธีการเปิดด้วยการผลักบานหน้าต่างขึ้นด้านบน และปิดด้วยการเอื้อมมือดึงบานหน้าต่างลงเพื่อปิดเข้ากับวงกบ หน้าต่างบานกระทุ้งส่วนใหญ่เปิดได้ 45 องศา ทำให้ลมเข้าภายในอาคารไม่เต็มที่ แต่หลังจากเปิด ตัวบานจะทำหน้าที่เป็นกันสาดให้กับหน้าต่างอีกด้วย

ขนาดมาตรฐาน

ขนาดมาตรฐานของหน้าต่างบานกระทุ้งมีขนาดความกว้าง x ความยาว (หน่วยเซนติเมตร) ดังนี้

หน้าต่างห้องนั่งเล่น ห้องนอน

• ความกว้าง 80 x ความยาว 110 เซนติเมตร

หน้าต่างห้องน้ำ

ความกว้าง 80 x ความยาว 50 เซนติเมตร

ตัวอย่างการนำไปใช้ในงานออกแบบ

หน้าต่างบานกระทุ้ง นิยมใช้ทำเป็นหน้าต่างสำหรับเปิดเพื่อระบายอากาศ และติดตั้งในบริเวณที่ไม่ต้องการหน้าต่างที่ไม่ต้องการเปิดกว้างมากนัก เช่น ห้องน้ำ หรือช่องแสงส่วนบนของผนัง

3. หน้าต่างบานเฟี๊ยม (Accordian Window)

Raw material

กรอบหน้าต่างบานเฟี๊ยมผลิตจากวัสดุหลากหลาย ได้แก่ ไม้จริง ไม้เทียม อลูมิเนียม สแตนเลส เหล็ก บานหน้าต่างบางรูปแบบใช้กระจก บางรูปแบบใช้วัสดุเดียวกับกรอบหน้าต่าง

คุณลักษณะที่น่าสนใจของหน้าต่างบานเฟี๊ยม (Accordian Window)

หน้าต่างบานเฟี้ยม คือหน้าต่างที่ประกอบด้วยบานหน้าต่างหลายบานมาต่อกันด้วยบานพับ

การใช้งาน

หน้าต่างบานเฟี๊ยมมีลักษณะการเปิด-ปิดที่เป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัว คือเปิดแบบทบสลับกันไว้ด้านใดด้านหนึ่งหรือทั้งสองด้าน ซึ่งขึ้นอยู่กับการออกแบบทิศทางการเปิดและบานพับ แต่หลังจากเปิดออกทั้งหมดจะได้ช่องเปิดบนผนังที่กว้างมาก สามารถรับลมเข้าสู่อาคารได้อย่างเต็มที่เหมือนหน้าต่างบานเปิด

ขนาดมาตรฐาน

ขนาดมาตรฐานของหน้าต่างบานเฟี๊ยม มีขนาดความกว้าง x ความยาว (หน่วยเซนติเมตร) ของแต่ละบานย่อย ดังนี้

ความกว้างน้อยที่สุด 45 x ความยาว 110 เซนติเมตร

อย่างไรก็ตาม สามารถเพิ่มความกว้างของหน้าต่างบานย่อยแต่ละบานได้ตามการออกแบบ แต่ไม่ควรกว้างมากกว่า 100 เซนติเมตร เพราะส่งผลให้น้ำหนักมากเกินไป

ตัวอย่างการนำไปใช้ในงานออกแบบ

ด้วยวิธีเปิดอันเป็นเสน่ห์เฉพาะตัวของหน้าต่างบานเฟี๊ยม และเมื่อเปิดจนสุดขอบหน้าต่างจะได้ช่องเปิดบนผนังที่กว้างมาก จึงนิยมใช้หน้าต่างบานเฟี๊ยมสำหรับงานออกแบบที่เน้นทั้งความงามของหน้าบานและฟังก์ชันการเปิดช่องหน้าต่างกว้าง เพื่อเปิดรับลม ระบายอากาศภายในอาคาร และเปิดมุมมองเห็นวิวมุมกว้างภายนอกอาคาร อีกรูปแบบที่นิยมนำไปใช้ในงานสถาปัตยกรรม คือนำไปทำเป็นหน้าต่างฟาซาดไม้ระแนง เมื่อปิดบานหน้าต่าง จะได้ดีไซน์ที่เป็นหนึ่งเดียวกัน เหมือนไม่ได้ติดตั้งหน้าต่างเลย

4. หน้าต่างบานเลื่อน (Sliding Window)

Raw material

กรอบหน้าต่างบานเลื่อนผลิตจากวัสดุหลากหลาย ได้แก่ ไม้จริง ไม้เทียม อลูมิเนียม สแตนเลส พลาสติก PVC เหล็ก บานหน้าต่างบางรูปแบบใช้กระจก บางรูปแบบใช้วัสดุเดียวกับกรอบหน้าต่าง

คุณลักษณะที่น่าสนใจของหน้าต่างบานเลื่อน (Sliding Window)

หน้าต่างบานเลื่อน คือหน้าต่างที่เปิด-ปิดด้วยการเลื่อนออกด้านข้าง มีทั้งแบบเลื่อนออกทิศทางเดียวและเลื่อนออกทั้งสองทิศทาง (ซ้าย-ขวา) ลักษณะการเปิด-ปิดคล้ายประตูบานเลื่อน แต่ด้วยหน้าที่ของหน้าต่าง จึงถูกกำหนดขนาดความสูงสำหรับเป็นช่องเปิดบนผนัง เพื่อรับลม รับแสงธรรมชาติ และใช้งานตามฟังก์ชั่นของหน้าต่างแต่ละห้อง

หน้าต่างบานเลื่อนสามารถเปลี่ยนเป็นหน้าต่างบานเลื่อนอัตโนมัติด้วยการติดตั้งอุปกรณ์อัตโนมัติในส่วนประกอบของหน้าต่างและติดตั้งระบบเซ็นเซอร์ หน้าต่างบานเลื่อนส่วนใหญ่ใช้รางเลื่อนล่างซึ่งมีล้อเป็นอุปกรณ์รับน้ำหนักบาน

การใช้งาน

หน้าต่างบานเลื่อนเปิดด้วยการเลื่อนบานหน้าต่างสู่ด้านข้าง ทิศทางการเลื่อนเพื่อเปิด-ปิดหน้าต่างมีหลายแบบ ได้แก่

• หน้าต่างบานเลื่อนเดี่ยว สามารถเลื่อนบานหน้าต่างออกเพียงด้านเดียว
• หน้าต่างบานเลื่อนคู่ สามารถเลื่อนบานหน้าต่างออกทั้งด้านซ้ายและด้านขวา จึงมีช่องเข้า-ออกที่กว้างกว่าหน้าต่างบานเลื่อนเดี่ยว
• หน้าต่างบานเลื่อนสลับ จะมีสองบาน ซึ่งทั้งสองบานสามารถเปิดใช้งานได้ทั้งด้านซ้าน และด้านขวาสลับกัน
• หน้าต่างบานเลื่อนแบ่งสาม ก็มีใช้งาน แต่อาจไม่ค่อยได้รับความนิยมมากนัก

ขนาดมาตรฐาน

ขนาดมาตรฐานของหน้าต่างบานเลื่อน มีขนาดกว้าง x ยาว (หน่วยเซนติเมตร) ดังนี้

หน้าต่างบานเลื่อนเดี่ยว

• ความกว้าง 100 x ความยาว 110 เซนติเมตร
• ความกว้าง 120 x ความยาว 110 เซนติเมตร
• ความกว้าง 120 x ความยาว 150 เซนติเมตร
• หน้าต่างบานเลื่อนคู่ และบานเลื่อนสลับ
• ความกว้าง 180 x ความยาว 110 เซนติเมตร
• ความกว้าง 240 x ความยาว 110 เซนติเมตร
• ความกว้าง 240 x ความยาว 150 เซนติเมตร

หน้าต่างบานเลื่อนแบ่งสาม

• ความกว้าง 180 x ความยาว 110 เซนติเมตร

ตัวอย่างการนำไปใช้ในงานออกแบบ

หน้าต่างบานเลื่อน เหมาะกับที่พักอาศัยหรืองานออกแบบที่ต้องการให้หน้าต่างดูเรียบไปกับผนัง ข้อดีคือช่วยไม่ให้เสียพื้นที่ในการเปิดปิดหน้าต่าง ซึ่งหน้าต่างประเภทนี้นิยมใช้ในหลายห้องของที่พักอาศัย เช่น ห้องรับแขก ห้องนอน ห้องทำงาน ห้องครัว

5. หน้าต่างบานยก (Slide-hung Window)

Raw material

กรอบหน้าต่างบานยกผลิตจากวัสดุหลากหลาย ได้แก่ ไม้จริง อลูมิเนียม สแตนเลส พลาสติก PVC เหล็ก บานหน้าต่างส่วนใหญ่ใช้กระจก

คุณลักษณะที่น่าสนใจของหน้าต่างบานยก (Slide-hung window)

ด้วยวิธีเปิดโดยการยกทั้งบานขึ้นด้านบน จึงทำให้ได้ช่องเปิดบนผนังที่กว้างทั้งบาน สามารถรับลมและแสงแดดได้อย่างเต็มที่ แต่หน้าต่างบานยกต้องมีอุปกรณ์ล็อคที่แข็งแรง เพื่อให้สามารถเปิดค้างไว้โดยไม่ตกลงมา

การใช้งาน

หน้าต่างบานยกเปิดด้วยการใช้มือทั้งสองข้างยกบานหน้าต่างขึ้นด้านบน และปิดด้วยการใช้มือทั้งสองข้างดึงบานหน้าต่างลง

ขนาดมาตรฐาน

ขนาดมาตรฐานของหน้าต่างบานยก มีขนาดความกว้าง x ความยาว (หน่วยเซนติเมตร) ดังนี้

ความกว้าง 60 x ความยาว 110 เซนติเมตร

ตัวอย่างการนำไปใช้ในงานออกแบบ

หน้าต่างบานยกส่วนใหญ่มักนิยมใช้ในห้องที่มีพื้นที่จำกัด หรือติดตั้งสำหรับเป็นช่องแสง เนื่องจากไม่เสียพื้นที่สำหรับเก็บบาน ส่วนมากนิยมติดตั้งภายในห้องเก็บของ หรือห้องน้ำ 

ข้อมูลวัสดุศาสตร์อื่นๆ ที่น่าสนใจ

ขอบคุณข้อมูลเพิ่มเติมจาก

https://www.baanlaesuan.com/