ทำความรู้จักกับ เครน มีกี่แบบ กี่ประเภท และการใช้งาน

เครน คืออะไร?

เครนยกของ คือเครื่องจักรกลที่ใช้ยกสิ่งของหนัก ขึ้นลงตามแนวดิ่ง และเคลื่อนย้ายสิ่งของในลักษณะแขวนลอยไปตามแนวราบแล้วเคลื่อนที่ไปมาโดยรอบหรือตามทิศทางที่กำหนดไว้ โดยการออกแบบเครนนั้น จะใช้คานตรงกลางของเครนเป็นที่รับน้ำหนักของการยก ซึ่งจำเป็นที่จะต้องได้รับการออกแบบให้แข็งแรงและปลอดภัยต่อการใช้งาน โดยทั่วไปในอุตสาหกรรม จะใช้รูปแบบของเครน เป็นตัวแบ่งประเภทของเครนตามลักษณะของเครนที่รับน้ำหนัก

ซึ่งประเภทของเครน ถูกแบ่งได้ดังนี้

1. เครนเหนือศรีษะ และเครนขาสูง (Overhead Crane and Gentry Crane)
เครนที่ใช้ยกสิ่งของที่มีน้ำหนักไม่มากเป็นเครนไฟฟ้าที่ได้รับความนิยมใช้กันมากที่สุดสำหรับทุกโรงงานอุตสาหกรรมในประเทศไทย เพราะมีโครงสร้างที่ไม่ใหญ่มากนักและใช้พื้นที่น้อย สามารถเคลื่อนที่ยกวัตถุได้ง่าย มีน้ำหนักที่ไม่มากไม่ทำให้โครงสร้างของสถานที่ใช้งานรับภาระน้ำหนักที่หนักมากเกินไป
2. เครนหอสูง (Tower Crane)
เครนที่นิยมใช้ในการก่อสร้าง เนื่องจากความสูงของตัวเครนและการใช้ยกสิ่งของที่มีน้ำหนักได้มากสามารถทุ่นแรงงานได้จำนวนมาก แต่เครนชนิดนี้ต้องคำนึงถึงความปลอดภัยมากเนื่องจากหากเกิดอุบัติเหตุจะเป็นอันตรายอย่างมาก
3. รถเครน เรือเครน (Mobile Crane)
เครนที่ใช้ในการเคลื่อนที่ไปในที่ต่าง ๆ เน้นความสะดวกเป็นหลักยกน้ำหนักได้ไม่มาก แต่ถ้าเป็นเรือเครนจะยกน้ำหนักได้มาก ใช้ในเรือเป็นหลักรวมถึงท่าเรือด้วย

แยกเครนออกเป็นการใช้งาน 2 แบบ คือ
1. เครนชนิดเคลื่อนที่ (Mobile Cranes) คือ เครนที่ประกอบด้วยอุปกรณ์ควบคุม และเครื่องต้นกำลังอยู่ในตัว ซึ่งติดตั้งอยู่บนยานที่ขับเคลื่อนในตัวเอง
2. เครนชนิดอยู่กับที่ (Stationary Cranes) คือ เครนที่ประกอบด้วยอุปกรณ์ควบคุมและเครื่องต้นกำลังอยู่ในตัว ซึ่งติดตั้งอยู่บนหอสูง ขาตั้ง หรือบนล้อเลื่อน

ยกตัวอย่าง เครนชนิดเคลื่อนที่ (Mobile Cranes) ดังนี้

❝ เครนยังมีอีกหลายประเภทที่แยกออกมา ดังนั้นจึงมีความจำเป็นที่จะต้องเรียนรู้ประเภท ลักษณะต่าง ๆ ของเครน เพื่อที่จะสามารถเลือกใช้ให้เหมาะสมกับงานประเภทต่าง ๆ เพื่อให้เกิดประสิทธิภาพสูงสุดในการใช้กับงานนั้น ๆ ด้วย ❞

ประโยชน์จากเครน

▸ รถเครน นอกจากจะเป็นเครื่องมือที่ใช้ในการก่อสร้างอาคารบ้านเรือนหรืออาคารสูงต่าง ๆ แล้ว ยังสามารถนำรถเครนมาประยุกต์การใช้งานในด้านต่าง ๆ ได้อย่างหลากหลายอีกด้วย
▸ รถเครนใช้ในงานการแสดง เครนทำการยกสูงได้หลายสิบเมตร สามารถนำมาประยุกต์ใช้ในงานการแสดงต่าง ๆได้เป็นอย่างดี ทั้งการติดกล้องกับกระเช้าเพื่อให้ได้ภาพมุมสูง หรือใช้ในงานการแสดงที่ต้องการภาพที่มีความสมจริง
▸ รถเครนใช้ในการทำความสะอาดอาคารสูง สามารถประยุกต์ใช้กระเช้าของรถเครนมาทำความสะอาดได้ โดยเริ่มจากการยกกระเช้าของรถเครนจากมุมสูง แล้วจึงทำความสะอาดไล่ระดับลงมา
▸ รถเครนใช้ในการช่วยเหลือผู้ประสบเหตุการณ์ต่าง ๆ ที่ไม่คาดฝัน ในกรณีที่เกิดภัยพิบัติทางธรรมชาติหรือเหตุการณ์ที่ไม่คาดฝันต่างๆ สามารถใช้รถเครนในการช่วยเหลือผู้ประสบเหตุการณ์ต่าง ๆ เหล่านี้ได้เป็นอย่างดี ด้วยขนาดความสูงของรถเครนซึ่งสามารถทำการขยายได้หลายสิบเมตร จึงสามารถช่วยเหลือผู้ที่อยู่ในอาคารสูงได้อย่างง่ายดาย
▸ รถเครนใช้ในแปลงการเกษตร สามารถประยุกต์การใช้งานของรถเครนในแปลงการเกษตรได้

การใช้งานเครนอย่างปลอดภัย

▸ก่อนเริ่มใช้งานทุกครั้ง ควรตรวจสอบระบบการทำงานของรอกและเครน ว่าปกติหรือไม่ ก่อนทำการยกชิ้นงาน
▸ห้ามผู้ที่ไม่รู้วิธีการใช้งาน หรือไม่มีหน้าที่เกี่ยวข้อง และรับผิดชอบโดยตรงใช้รอกและเครน
▸ไม่ควรใช้รอกและเครน เพื่อการโดยสาร
▸หยุดการใช้รอกและเครน โดยกดปุ่มสวิทซ์ฉุกเฉินทันที เมื่อเสียงดังหรือระบบการทำงานผิดปกติ
▸ไม่ควรเดินรอกหรือยกชิ้นงานข้ามศีรษะผู้อื่นโดยไม่บอกกล่าว อาจเกิดอุบัติเหตุและอันตรายได้
▸ไม่ควรเล่น แกว่งหรือโยกอย่างคึกคะนอง ขณะทำการยกชิ้นงาน
▸ห้ามทำการซ่อมแซมรอกเอง เมื่อเกิดความผิดปกติขึ้นกับรอก ควรแจ้งช่างซ่อมบำรุง หรือผู้รับผิดชอบโดยตรง
▸ไม่ควรยกหรือห้อยชิ้นงานค้างไว้ โดยไม่จำเป็น