ทำความรู้จักกับ ลวดสลิง มีกี่แบบ ใช้งานอย่างไร

❝ ลวดสลิง (wire rope) ❞

ลวดสลิงเป็นเชือกประเภทหนึ่งซึ่งประกอบไปด้วยมัดของเส้นลวดโลหะที่บิดเป็นเกลียว ในสมัยก่อนใช้เหล็กคาร์บอนต่ำ เหล็กอ่อน (wrought iron) ในการผลิต ต่อมาในปัจจุบันลวดสลิงเปลี่ยนมาผลิตจากเหล็กกล้า พัฒนามาจากโซ่เหล็ก ซึ่งโซ่เหล็กมักมีปัญหาเรื่องการขาดของข้อโซ่ จึงทำให้เกิดอุบัติเหตุร้ายแรงมากมาย แต่การขาดของเส้นลวดที่ใช้ทำสายลวดสลิงนั้นมีผลน้อยกว่าเนื่องจากยังมีลวดเส้นอื่นที่สามารถรับน้ำหนักได้ แรงเสียดทานระหว่างลวดแต่ละเส้นและมัดเส้นลวดเป็นผลมาจากการบิดเกลียว จึงช่วยชดเชยความเสียหายที่เกิดขึ้น

• สลิงเป็นอุปกรณ์การยกที่สำคัญ หลายต่อหลายครั้งอุบัติเหตุรุนแรงมีสาเหตุมาจากสลิงขาด เนื่องจากการเลือกใช้งานสลิงผิดประเภท ใช้สลิงไม่ได้คุณภาพ หรือ ใช้สลิงเกินความสามารถในการรับน้ำหนัก ดังนั้น ก่อนอื่นเราควรทำความรู้จักสลิงประเภทต่าง ๆ เพื่อการเลือกใช้งานได้ตรงตามจุดประสงค์ และมีความปลอดภัย

ส่วนประกอบของลวดสลิง

ลักษณะทั่วไปของลวดสลิงจะสามารถแบ่งออกได้เป็น 3 ส่วนประกอบใหญ่ ๆ คือ แกนของลวดสลิง เกลียวของลวดสลิง และ จำนวนเส้นของลวดสลิง แต่ละเส้นของลวดสลิงจะมีความอิสระในตนเองที่ทำให้ลวดสลิงมีความแข็ง ความนุ่ม ความละเอียด หรือ ความหยาบในแต่ละประเภทของลวดสลิง ตัวอย่างเช่น (6*37 IWRC) ลวดสลิงไส้เหล็กมี 6 เกลียวแต่ละเกลียวมีเส้นลวดสลิงจำนวน 37 เส้น

ลวดสลิง ที่ใช้งานกันในงานก่อสร้าง มีแบบไหนกันบ้าง?

ประเภทของลวดสลิงแบ่งตามการใช้งาน

ลวดสลิงนั้นมีคุณสมบัติแตกต่างกันขึ้นอยู่กับการใช้งานแต่ละประเภท ซึ่งหลัก ๆ ในงานก่อสร้างมีอยู่ 4 ชนิด ได้แก่
1. Wire rope slings เป็นเชือกสลิงประเภทหนึ่ง ประกอบจากการมัดของเส้นลวดโลหะที่ถูกนำมาบิดเป็นเกลียว ที่มีคุณสมบัติโค้งตัวไปตามมุมของวัตถุได้ และยังรับแรงเค้น และแรงดึงจากวัตถุได้ดี ส่วนมากนิยมนำมาใช้เป็นตัวดึงในการรับสิ่งของ
2. Stay ropes เป็นเชือกสลิงที่มักจะใช้งานแบบตายตัว เน้นอยู่กับที่เป็นหลัก เนื่องจากคุณสมบัติของตัวสลิงประเภท Stay ropes ที่สามารถรับแรงดึง และยังสามารถรับน้ำหนักแบบคงที่และไม่คงที่ได้ดีนั้นเอง
3. Rack ropes เป็นเชือกสลิงที่นิยมนำไปทำเป็นรางสายสำหรับรับลูกล้อ เช่น รถกระเช้า เครน หรือยานพาหนะในการเคลื่อนที่ที่อาศัยลูกล้อ มีความแข็งแรงสูง รับน้ำหนักได้ดี
4. Running ropes เป็นเชือกสลิงที่นิยมนำไปใช้งานในรูปแบบเคลื่อนที่ได้ โดยนำไปวางบิดบนลูกรอก เพราะเป็นลวดสลิงที่รับแรงเค้นโดยการบิดเป็นแรงหลัก

• ควรคำนึงความปลอดภัยกันด้วย

ลวดสลิงนั้นได้รับความเค้นโดยแรงที่ไม่คงที่ การสึกหรอ การกัดกร่อนและจากน้ำหนักที่เกิน อายุการใช้งานของลวดสลิงมีจำกัด ควรมีการตรวจสภาพของลวดสลิงว่ามีร่องรอยความเสียหายอยู่เสมอ เพื่อจะเปลี่ยนก่อนจะเกิดอันตราย การติดตั้งควรได้รับการออกแบบ เพื่ออำนวยความสะดวกของการตรวจสภาพของลวดสลิง การติดตั้งลวดสลิงสำหรับลิฟต์โดยสารนั้นควรจะมีวิธีการเพื่อป้องกันตัว ลิฟต์นั้นหล่นลงมา บันไดเลื่อนนั้นจะมีทั้งลวดสลิงที่ใช้รับน้ำหนักและอุปกรณ์ความปลอดภัย

เทคนิคการดูแลรักษา ลวดสลิง ให้ดูดีและใหม่อยู่เสมอ!

เทคนิคการดูแลรักษาลวดสลิงให้ดูดีเสมอ และใช้ลวดสลิงให้ถูกต้องและถูกวิธี เพื่อทะนุถนอมอายุการใช้งานลวดสลิงของท่านให้มีอายุการใช้งานที่ยืนยาว

1) รับน้ำหนักมากเกินไปไม่เป็นผลดี
ในสภาพการใช้งานที่ได้รับน้ำหนักจนมากเกินไป อาจจะทำให้ลวดสลิงตึงมากเกินไปจนเกิดการขาดได้ เราควรเผื่อน้ำหนักให้ลวดสลิงได้รักษาความแข็งแรงของเส้นลวดสลิงไว้เผื่อใช้งานได้ในระยะยาว
2) การนำลวดสลิงไปดึงหรือลาก
ในการใช้ลวดสลิงนั้น ลวดสลิงสามารถแบ่งออกได้หลากหลายโครงสร้างเราควรเลือกใช้ลวดสลิงที่มีโครงสร้างที่เหมาะสมแก่งานดึกลากรวมถึงน้ำหนักที่จะใช้ในการลาก หากทางผู้ใช้ไม่ทราบรายละเอียดทางเทคนิคควรปรึกษาผู้ที่มีความรู้ก่อนนำไปใช้งานจริง
3) อย่าใช้ลวดสลิงมือสอง
ลวดสลิงมือสองมีราคาที่ถูก แต่เราควรคำนึงถึงการใช้งานและความปลอดภัยเป็นหลัก เนื่องจากผู้ใช้งานหลายคนอาจจะดูลวดสลิงไม่เป็นว่าควรเลือกใช้ลวดสลิงแบบไหน หรือลวดสลิงมือสองของท่านใช้งานไปมากน้อยเพียงใด
4) หมั่นตรวจดูลวดสลิงทุกครั้ง
ควรมีช่างเพื่อตรวจสอบลวดสลิงทุกครั้งก่อนใช้งานจริง และมีการเก็บรักษาที่ถูกต้องทุกครั้งเพื่อยืดอายุการใช้งานของเส้นลวดสลิงให้อยู่ในสภาพยืดหยุ่นในตลอดเวลา
5) ไม่ควรเอาน้ำกรดเทใส่ลวดสลิง
ในการทำวิจัยบางสถาบันหรือบางบริษัทอาจจะใช้ลวดสลิงเป็นส่วนประกอบ แต่ไม่ควรนำน้ำกรดเทใส่ลวดสลิง เพราะอาจจะทำให้ลวดสลิงขึ้นสนิมได้อย่างรวดเร็วและทำให้ลวดสลิงกรอบได้

ทำไม “งานก่อสร้าง” จะต้องใช้ลวดสลิง?

หลายคนคงสงสัย วัสดุในงานก่อสร้างมีหลากหลายชนิด ทำไมถึงต้องเลือกใช้ลวดสลิงในงานก่อสร้างด้วย เรามาดูข้อดีกันว่าทำไมถึงต้องใช้ลวดสลิงกัน

• มีความแข็งแรงสูงมาก ด้วยรูปแบบของตัวลวดสลิงเอง ที่ผลิตจากเส้นลวดมามัดบิดเป็นเกลียว ทำให้มีความแข็งแรงสูง โอกาสที่จะเสียหายค่อนข้างน้อย
• แม้จะมีน้ำหนักอยู่บ้าง แต่ถ้าเทียบกับโซ่แล้ว ลวดสลิงนั้นแข็งแรงกว่าและยังได้น้ำหนักที่เบากว่าโซ่อีกด้วย
• คงทน ใช้งานได้นาน เพราะวัสดุที่นำมาทำลวดสลิงเป็นเหล็กลวดที่มีอายุการใช้งานที่ยาวนานอยู่แล้ว เมื่อถูกนำมาบิดเป็นเกลียว ยิ่งช่วยให้โอกาสการเสียหายจากการใช้งานลดลง
• มีความหลากหลายของชนิดลวดสลิง ทำให้นำไปประยุกต์ตามการใช้งานที่ต้องการใช้ได้ง่าย เพียงเลือกชนิดของลวดสลิงให้ตรงตามการใช้งานในแต่ละงานนั้นเอง

วิธีเก็บรักษาลวดสลิง ให้ใช้งานได้ยาวนาน

นอกจากการใช้งานลวดสลิงอย่างถูกวิธีแล้ว การเก็บรักษาลวดสลิง อย่างถูกวิธีถือเป็นอีกหนึ่งเรื่องสำคัญที่ควรคำนึงถึง เพราะหากเก็บรักษาลวดสลิงอย่างถูกต้องจะช่วยให้ลวดสลิงมีอายุการใช้งานได้ยาวนานมากขึ้นแล้ว ยังสามารถใช้งานได้อย่างเต็มประสิทธิภาพมากขึ้นอีกด้วย

วิธีการเก็บรักษาลวดสลิงอย่างถูกวิธี

• เพื่อให้สามารถใช้งานได้ยาวนาน มีดังนี้
• ในการขนย้ายลวดสลิงควรระมัดระวัง หลีกเลี่ยงการนำลวดสลิงไปสัมผัสกับของมีคม หรือกระทบกับมุมหรือขอบต่าง ๆ ทั้งนี้เพื่อป้องกันการชำรุดเสียหายของลวดสลิง
• ควรเก็บรักษาลวดสลิงในสถานที่ที่สะอาด และแห้งหรือมีความชื้นต่ำที่สุด เพื่อป้องกันการเกิดสนิม
• ควรจัดเก็บลวดสลิงโดยใช้ล้อ หรือ รอกเก็บลวดสลิงที่มีขนาดพอดีกับขนาดของลวดสลิง
• หลีกเลี่ยงการหักมุมลวดสลิง เนื่องจากจะทำให้ลวดสลิงเกิดการปริและชำรุดเสียหายได้
• ควรทำความสะอาดลวดสลิงอยู่เสมอ โดยใช้น้ำมัน เนื่องจากคุณสมบัติของสารหล่อลื่นประเภทน้ำมัน จะช่วยชะล้างทำความสะอาด ขจัดเศษวัสดุแปลกปลอมที่เกิดจากการบิด ถูหรือขัด ให้ออกจากลวดสลิงได้โดยง่าย
• ควรทำให้ลวดสลิงมีความหล่อลื่นอยู่เสมอด้วยการใช้จาระบี Asphaltic (สารคล้ายยางมะตอย) หรือ น้ำมันชโลมลวดสลิงให้ทั่ว เพื่อช่วยลดแรงเสียดทานระหว่างเกลียวลวดสลิง ลวดสลิง และที่บรรจุลวดสลิง อีกทั้งช่วยป้องกันการกัดกร่อน และการเกิดสนิมอีกด้วย

❝ อย่างไรก็ตามควรหมั่นตรวจสอบลวดสลิงทุกครั้งทั้งก่อนและหลังการใช้งาน เพื่อป้องกันความเสียหายที่อาจจะเกิดขึ้น และควรเก็บรักษาลวดสลิงให้ถูกวิธีด้วย เพื่อการใช้งานลวดสลิงได้อย่างยาวนาน มีประสิทธิภาพและปลอดภัย