สนามบินเบตงกับการออกแบบที่สะท้อนเอกลักษณ์ท้องถิ่น

วันนี้ Wazzadu.com จะพาไปเจาะลึกถึงรายละเอียดในการออกแบบกับ คุณกรกช พระสว่าง สถาปนิกชำนาญการ กองก่อสร้างและบำรุงรักษา กรมท่าอากาศยาน ผู้ออกแบบโครงการสนามบินเบตงแห่งนี้กันครับ

สนามบินเบตงตั้งอยู่ที่อำเภอเบตง จังหวัดยะลา เป็นสนามบินขนาดเล็กซึ่งเป็นหนึ่งในหลายๆ โครงการที่อยู่ในผังแม่บทตามแผนพัฒนาพื้นที่ของ JCAB ที่ประเทศไทยได้จัดทำร่วมกับประเทศญี่ปุ่น ภายใต้การดำเนินการของกรมท่าอากาศยาน สามารถรองรับผู้โดยสารในชั่วโมงเร่งด่วนได้ 300 คน ต่อชั่วโมง หรือสามารถรองรับเครื่องบินขนาดเล็ก 75 ที่นั่ง จำนวน 2 เครื่องได้นั่นเอง

สิ่งหนึ่งที่หลายๆ คนไม่ค่อยทราบนั่นคือ อำเภอเบตงนั้นเป็นชื่อที่ถูกตั้งขึ้นเพราะพื้นที่บริเวณนั้นมีไผ่ตงป็นจำนวนมาก และหากท่านใดเคยแวะไปที่เบตงก็คงจะทราบดีว่าบรรยากาศที่นั่นล้อมรอบด้วยภูเขาเสียเป็นส่วนใหญ่ ผู้ออกแบบจึงได้หยิบยกความโค้งของภูเขามาเป็นเส้นสายหลักผสานกับรูปทรงสมัยใหม่ และตกแต่งโดยใช้วัสดุที่สื่อถึงธรรมชาติของอำเภอเบตง เช่นไม้ไผ่ และหินอ่อนที่มีลวดลายสื่อถึงทะเลหมอก เป็นต้น  

เริ่มตั้งแต่ทางเข้าอาคารบริเวณที่จอดรถส่งผู้โดยสาร (Drop off) ในส่วนของเสาด้านหน้าที่รับหลังคากันสาด (Canopy) ถูกหุ้มด้วยไม้ไผ่กลม วางแนวนอนเป็นรูปสี่เหลี่ยม ซ้อนกันเป็นชั้นๆ และค่อยๆ บิดเป็นเกลียวและบานขึ้นเรื่อยๆ ไปด้านบนเป็นรูปสี่เหลี่ยมข้าวหลามตัด ทำให้เกิดเป็นฟอร์มที่แปลกตาและน่าสนใจ และในบริเวณผนังด้านหน้าของอาคารผู้โดยสารใช้เทคนิคการซ้อนชั้นของไม้ไผ่นี้เช่นเดียวกัน 

ฝ้าโค้งเป็นคลื่นที่ทอดตัวจากทางเข้าอาคารในบริเวณ drop off เลื้อยต่อเข้ามาภายในอาคารผู้โดยสารทำให้เกิดความต่อเนื่องของพื้นที่ มีการแบ่งจังหวะฝ้าด้วยการทำดีเทลซ่อนไฟแอลอีดีในทุกระยะของ span เสา ซึ่งช่วยเพิ่มความสว่างให้กับพื้นที่ด้วยเส้นสายที่จัดเจนของแสงไฟ และเป็นการลดทอนระนาบของฝ้าไม่ให้ดูหนาและหนักเกินไปด้วย นอกจากนี้ในเชิงของการติดตั้ง การแบ่งพื้นที่ติดตั้งของวัสดุนั้นจะช่วยในเรื่องการให้ตัว หรือการยืดหดตัวของวัสดุ เพราะวัสดุทุกชนิดย่อมมีการยืด-หด ขยายตัว ดังนั้นหากติดตั้งวัสดุด้วยระนาบที่ใหญ่เกินไปอาจทำให้เกิดการบิดโค้งหรือดีดตัวได้ วัสดุที่ใช้เป็นฝ้านี้คือไม้ไวนิลแบบไม่ลามไฟตามข้อกำหนดของวัสดุที่ใช้ในสนามบิน

ผนังกระจกด้านหน้าที่เลื้อยมาด้านข้างอาคารส่วนหน้านั้นใช้กระจกลามิเนตซึ่งช่วยทั้งในเรื่องความปลอดภัยหากเกิดการแตกร้าวกระจกจะยังติดอยู่ที่ฟิล์มตรงกลาง ไม่หลุดร่วงลงมา และยังช่วยลดความร้อนได้ด้วย ส่วนเฟรมสีขาวนั้นคือเฟรมอะลูมิเนียมที่ค่อยๆ ปรับองศาของแต่ละโมดูลให้เปลี่ยนไปตามแนวฝ้า เมื่อเป็นฝ้าที่ระนาบผืนใหญ่มาก เฟรมอะลูมิเนียมที่องศาต่างกันเหล่านั้นจึงดูเหมือนเส้นโค้งที่ล้อไปกับแนวฝ้านั่นเอง

ในบริเวณทางเดินชั้น 2 มีการกั้นผนังด้วยไม้ฉลุด้วยการประยุกต์ใช้ลวดลายของท้องถิ่นมาเป็นส่วนประดับผนัง ทำให้เกิดลักษณะที่กึ่งทึบกึ่งโปร่ง เป็นการกั้นพื้นที่ที่ทำให้ยังรู้สึกโล่งและไม่ทึบตัน วัสดุที่ใช้คือใช้ไม้เทียมสีเดียวกันกับที่ใช้เป็นฝ้า ฉลุด้วยเครื่อง CNC เพื่อให้ตัวชิ้นงานมีความคมสวย

เบรคความเป็นไม้ด้วยผนังหินอ่อน ที่มีลวดลายเหมือนทะเลหมอกในส่วนของป้ายอาคารด้านหน้า และผนังหลังเคาน์เตอร์เช็คอินทำให้บรรยากาศโดยรวมไม่หนักด้วยสีไม้มากเกินไป

งานป้ายและ Graphic design ผู้ออกแบบได้เลือกใช้สีหลักเป็นสีเหลืองและสีเขียว ซึ่งเป็นสีของไม้ไผ่นั่นเอง และเป็นเฉดสีที่เทียบกันแล้วยังสามารถมองเห็นได้ชัดเจนตามมาตรฐานสากล

นอกเหนือจากการออกแบบตกแต่งภายในที่น่าสนใจแล้ว งานระบบต่างก็ได้มีการใช้ ระบบคอมพิเตอร์เข้ามาจัดการ ทำให้มีความทันสมัยและสามารถช่วยควบคุมการทำงานในส่วนต่างๆ ให้มีประสิทธิภาพมากขึ้น หากเกิดกรณีฉุกเฉิน เช่น ไฟดับ ระบบการสำรองไฟฟ้าก็จะถูกตัดและควบคุมโดยคอมพิวเตอร์และถูกโยกไฟฟ้าและระบบแอร์ ไปยังพื้นที่ที่ต้องการพลังงานเป็นอันดับแรกก่อน เช่น ห้องควบคุม ห้องผู้โดยสารขาออก

นับว่าเป็นอีกอาคารที่น่าสนใจมากๆ เลยทีเดียวนะครับ ทั้งเรื่องของคอนเซปต์ และการเลือกใช้วัสดุ ในอาคารสนามบินเบตงซึ่งนับเป็นด่านหน้าของจังหวัดยะลา ติดตามอ่านบทความเกี่ยวกับงานออกแบบสถาปัตยกรรมดีๆ ได้ที่นี่ครับ Wazzadu.com

ขอขอบคุณภาพถ่าย

• Maxis Wood