บานพับมีกี่ประเภท แต่ละประเภทมีวิธีในการเลือกใช้งานอย่างไร ?

บานพับ คืออุปกรณ์ที่ช่วยในการถ่ายแรง หรือรับน้ำหนักบานประตูหรือเฟอร์นิเจอร์ที่มีบานเปิด อย่างเช่น ตู้ต่างๆ เป็นอุปกรณ์ที่เชื่อมต่อระหว่างบานประตูกับวงกบ ถือเป็นอุปกรณ์ที่สำคั ที่ช่วยให้ผู้ใช้งานมีความสะดวกในการเปิดปิดบานประตูหรือเฟอร์นิเจอร์ที่ต้องใช้บานพับได้อย่างง่ายดาย ซึ่งบานพับที่นิยมนำมาใช้งานก็มีด้วยการหลายรูปแบบ และบทความนี้ จะพาทุกท่านไปรู้จักกับบานพับแต่ละประเภท และการนำไปใช้งานที่เหมาะสมครับ

ข้อแนะนำก่อนการเลือกซื้อบานพับ

1. ขนาดและน้ำหนักของประตู

บานพับประตูต้องมีความสัมพันธ์กับขนาด และน้ำหนักของประตู หรือหน้าต่าง เพื่อให้รองรับการใช้งานได้อย่างมีประสิทธิภาพ เช่น บานประตูบ้านที่มีขนาดใหญ่ จำเป็นต้องเลือกใช้ บานพับผีเสื้อ ที่มีแกนใหญ่และมีปีกหนา ก่อนการเลือกซื้อจึงควรวัดความกว้าง หนา ของประตูเสียก่อน เพื่อให้เกิดความแม่นยำ และความคงทนในการใช้งานในระยะยาวครับ

2.วัสดุของบานพับประตู

แนะนำให้เลือกใช้ บานพับผีเสื้อ หรือ บานพับซ่อน ที่ผลิตจากวัสดุที่เกิดสนิมค่อนข้างยาก เพราะประตูและหน้าต่างโดยเฉพาะบริเวณหน้าบ้านมีโอกาสโดนน้ำฝน ซึ่งเป็นเรื่องที่หลีกเลี่ยงไม่ได้อยู่บ่อยครั้ง เช่น บานพับที่ผลิตขึ้นจากสเตนเลสสตีล 304 จะมีความคงทนแข็งแรง และยากต่อการเกิดสนิม ไม่ผุ และกร่อน ทำให้หน้าต่างและประตูมีอายุการใช้งานที่ยาวนาน

3. สีของบานพับประตู

นอกจากความแข็งแรง คงทน ของ บานพับประตูเหล็ก หรือหน้าต่างแล้ว เรื่องที่ต้องให้ความสำคัญไม่แพ้กันคือ ดีไซน์ ความสวยงาม ของสี บานพับผีเสื้อ เพราะประตู และหน้าต่าง เปรียบเสมือนหน้าตาของบ้าน อุปกรณ์ที่ใช้ติดตั้งก็ควรมีดีไซน์และโทนสีไปในทิศทางเดียวกัน ซึ่งบานพับประตูก็มีให้เลือกหลากหลายสี ขึ้นอยู่กับความเหมาะสม และตัววัสดุ เช่น สีทองเหลือง สีสเตนเลส เป็นต้น

บานพับผีเสื้อ (Normal Butt Hinge)

ลักษณะ

บานพับปีกผีเสื้อ เป็นบานพับที่พบเห็นได้ทั่วไปและนิยมนำมาใช้กับงานติดตั้งบานประตู มีลักษณะคล้ายปีกผีเสื้อ 2 บาน มีแกนกลางที่สามารถหมุนได้ ซึ่งจุดสังเกตคือแกนหมุนนี้เราจะสามารถมองเห็นได้ชัดเจนเมื่อปิดประตู การติดตั้งใช้งานโดยให้ด้านหนึ่งยึดกับบานประตู ส่วนอีกด้านยึดกับวงกบ บานพับชนิดนี้มีวัสดุให้เลือกหลากหลาย ไม่ว่าจะเป็น เหล็กชุบสี ทองแดง ทองเหลือง ส่วนที่ใช้กันบ่อยที่สุดคือ สเตนเลส เนื่องจากมีคุณสมบัติเด่นเรื่องความทนทาน และไม่เป็นสนิม

การนำไปใช้งาน

• นำไปใช้งานกับบานประตู PVC
• นำไปใช้งานกับบานประตู UPVC
• นำไปใช้งานกับบานประตูไม้หรือไม้อัด ที่มีน้ำหนักเบาไม่เกิน 35 กิโลกรัม

ช่วงราคา : 35-300 บาท

ข้อแนะนำเพิ่มเติม

• ควรเลือกบานพับปีกผีเสื้อให้สัมพันกับขนาดและน้ำหนักของประตู
• บานประตูที่ใหญ่ ควรใช้บานพับที่กว้างขึ้น เพื่อให้มีจุดยึดที่สามารถรับน้ำหนักได้พอดี

บานพับแบบถ้วย

ลักษณะ

เป็นบานพับที่ใช้สำหรับงานเฟอร์นิเจอร์ เช่น บานประตูตู้ต่างๆ รูปแบบการติดตั้งคือติดตั้งแบบซ่อนภายในบานตู้ ซึ่งหากเราปิดบานตู้ จะมองไม่เห็นบานพับแบบถ้วยนี้ รับน้ำหนักได้ไม่เยอะมาก และบานพับรูปแบบนี้จะให้เลือกแบบมีสปริงในตัว ทำให้สามารถเด้งออกเองได้เวลาเปิด

บานพับถ้วยแบ่งตามลักษณะการเปิดปิด มี 4 แบบ

1.    มีสปริง เปิดปิดแบบธรรมดา มีทั้งจังหวะเดียว และ 2 จังหวะ

2.    ปิดแบบนุ่มนวล ปิดเงียบ ไร้แรงกระแทก (Soft close)

3.    ปิดแบบกดกระเด้ง  (Push to open) คือ การเปิดหน้าบานเฟอร์นิเจอร์โดยไม่มีมือจับ

4.    ไม่มีสปริง

การนำไปใช้งาน

• นำไปใช้ในการติดตั้งเฟอร์นิเจอร์แบบลอยตัวต่างๆ ที่ไม่ต้องรับน้ำหนักมาก
• ติดตั้งตู้ครัว ตู้ออฟฟิต ตู้ข้างเตียง ตู้เสื้อผ้า
• นำไปใช้ในงานบิวท์อินเฟอร์เจอร์

ช่วงราคา : 39-150 บาท

ข้อแนะนำเพิ่มเติม

• การเลือกใช้หน้าบานแบบมีมือจับ ควรใช้บานพับที่มีซอฟโค้ด หรือมีสปริงในตัว เพื่อช่วยให้การปิดได้อย่างนุ่มนวล
• การเลือกใช้หน้าบานแบบไร้มือจับ ควรใช้บานพับถ้วยรุ่นที่ไม่มีสปริง เพราะจะช่วยเสริมให้แกนกดกระเด้งทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ
• ความสูงหน้าบานไม่เกิน 750 มม. น้ำหนัก 4-6 กก. ใช้บานพับ 2 ชุด
• ความสูงหน้าบานตั้งแต่ 750-1,500 มม. น้ำหนัก 6-12 กก.  ใช้บานพับ 3 ชุด
• ความสูงหน้าบานตั้งแต่ 1,500-2,100 มม. น้ำหนัก 12-17 กก.  ใช้บานพับ 4 ชุด
• ความสูงหน้าบานตั้งแต่ 2,100-2,500 มม. น้ำหนัก 17-22 กก.  ใช้บานพับ 5 ชุด

บานพับข้อเสือ (Adjustable Concealed Hinge)

ลักษณะ

บานพับข้อเสือ หรือบานพับแบบซ่อน ลักษณะการทำงานคือซ่อนอยู่ในสันของบานประตู เหมาะกับการใช้งานในประเภทงานออกแบบที่ต้องการความสวยงาม เรียบร้อย ดูโมเดิร์น นิยมใช้ในงานเฟอร์นิเจอร์ หรือ การทำบานเฟี้ยม ซึ่งตัวบานพับสามารถเปิดได้ถึง 180 องศา ติดตั้งจะต้องเจาะฝังตัวบานพับ โดย เมื่อปิดบานประตูจะมองไม่เห็นบานพับ วัสดุที่นิยมนำมาใช้ผลิต เช่น Zinc alloy หรือเว้นระยะขอบบานไม้ ประมาณ 5 มม. Stainless

การนำไปใช้งาน

• เหมาะกับการใช้งานกับการติดตั้งประตูที่ต้องการความสวยงาม ดูเรียบร้อย เพราะตัวบานพับถูกฝังซ่อนอยู่ในบานประตู
• นำไปติดตั้งใช้งานกับงานประตู  ตู้ หน้าต่าง และเฟอร์นิเจอร์ อื่นๆ

ช่วงราคา : 50-240 บาท

บานพับสวิง (Swing hinge)

ลักษณะ

เป็นบานพับที่เหมาะสำหรับติดตั้งกับบานประตูที่มักใช้เป็นช่องทางผ่าน มีการใช้งานเปิดเข้าออกบ่อย ที่พบเห็นโดยทั่วไป เช่น ประตูคาวบอย ที่ติดตั้งในลักษณะเป็นประตูกั้นระหว่างพื้นที่ สามารถติดตั้งกับวงกบที่ไม่มีบังใบ เปิดสวิงได้แบบ 2 ด้าน ซึ่งบานพับแบบสวิง 1 ตัว จะรับน้ำหนักได้สูงสุดประมาณ 22 กก. นิยมนำไปใช้งานกับประตูไม้แท้ ประตูไม้สำเร็จ และประตูไม้ MDF

การนำไปใช้งาน

• นำไปใช้สำหรับเฟรมไม้
• นำไปใช้สำหรับบานประตูแบบไม่มีบังใบ
• นำไปใช้สำหรับบานเปิด 2 ทาง 180 องศา
• นำไปใช้ติดตั้งได้ทั้งบานซ้ายและบานขวา

ช่วงราคา : 90-700 บาท

คำแนะนำสำหรับการติดตั้งบานพับประตู

• หากบานประตูผลิตจากวัสดุไม้อัดที่มีน้ำหนักไม่มาก ให้ติดตั้งบานพับจำนวน 3 ตัว วิธีการคือติดตั้งตัวแรก เยื้องไปบริเวณด้านบน ตัวที่ 2 ให้ติดตั้งบริเวณด้านล่าง ก่อนจะติดตั้งตัวที่ 3 ที่กึ่งกลาง เพื่อให้การติดตั้งสะดวกและง่ายมากขึ้น
• หากบานพับผลิตจากวัสดุไม้จริง ให้ติดตั้งบานพับตามตำแหน่งของวิธีแรก แต่ให้ติดตั้งบานพับเสริมอีก 1 ตัว ตรงกึ่งกลางระหว่างบานพับที่อยู่ตำแหน่งที่ 1 กับ 2 เพื่อให้สามารถรับน้ำหนักได้ดี ลดปัญหาบานประตูตก หรือเปิดปิดยาก
• ก่อนสั่งซื้อบานพับ ควรปรึกษากับพนักงานขาย ช่าง หรือผู้เชี่ยวชาญ เพื่อให้ได้บานพับที่เหมาะสมกับงานที่ต้องการใช้

ข้อมูลวัสดุศาสตร์อื่นๆ ที่น่าสนใจ