Contactor คืออะไร? ต่างจากรีเลย์หรือไม่? มาหาคำตอบกัน

Contactor อุปกรณ์ไฟฟ้าชิ้นสำคัญที่หลายๆ คนอาจจะคุ้นเคยว่าคอนแทคเตอร์ นั้นก็คือรีเลย์ ซึ่งแท้จริงแล้วคอนแทคก็มีความแตกต่างจากรีเลย์อยู่พอสมควร แถมในเรื่องของความสำคัญแล้วทั้งสองสิ่งนี้ยังมีความแตกต่างกันอีกด้วย และเพื่อไม่ให้เป็นปริศนาที่ยากจะแก้ไขต่อไป วันนี้เราเลยนำสาระน่ารู้เกี่ยวกับอุปกรณ์ไฟฟ้าชนิดนี้มาฝากกัน รับรองว่าอ่านจบ จะได้คำตอบและรู้จักกับคอนแทคได้มากยิ่งขึ้นอย่างแน่นอน 

Contactor คืออะไร?

คอนแทคเตอร์ เรียกอีกอย่างได้ว่าแมกเนติก คอนแทคเตอร์ (Magnetic Contactor) เป็นอุปกรณ์ตัดต่อวงจรไฟฟ้าที่ใช้เพื่อ เปิดและปิดหน้าสัมผัสในการตัดต่อวงจรของระบบไฟฟ้า ยกตัวอย่างเช่นการควบคุมระบบปั๊มน้ำ หรือมอเตอร์ รวมทั้งในหลายๆ รุ่นก็ยังใช้งานกับเครื่องจักรของโรงงานอุตสาหกรรมขนาดใหญ่ได้อีกด้วย ทั้งนี้ในการใช้งาน แมกเนติกคอนแทคเตอร์ ก็ต้องเลือกตามความเหมาะสมกับอุปกรณ์ที่จะใช้งาน รวมทั้งขนาดของเครื่องจักรในการใช้งานด้วย โดยส่วนประกอบหลักๆ ของ แมกเนติกคอนแทคเตอร์ มีดังนี้ 

1. แกนเหล็กที่ถูกออกแบบมาเป็นแผ่นบางๆ ซ้อนกันหลายชั้น โดยแผ่นเหล็กทั้งหมดจะมีการเคลือบฉนวนไฟฟ้าเอาไว้ เพื่อไม่ให้มีกระแสไฟฟ้าไหลวนที่แกนเหล็กและไม่มีการสะสมความร้อน ซึ่งแกนเหล็กนั้นจะมีสองส่วนคือ แกนเหล็กเคลื่อนที่ และแกนเหล็กที่ติดอยู่กับที่
2. ขดลวดที่ทำจากลวดทองแดงโดยจะมีการพันเอาไว้ที่รอบแกนเหล็กที่อยู่กับที่ 
3. หน้าสัมผัสหลัก ทำหน้าที่ตัดและต่อกระแสในวงจรกำลังที่เข้าสู่โหลด
4. หน้าสัมผัสรอง เป็นหน้าสัมผัสที่เล็กกว่า และมีความทนทานต่อกระแสไฟฟ้าได้น้อยกว่า
5. สปริง ทำหน้าที่ดันแกนเหล็กทั้งสองส่วนให้แยกออกจากกันในช่วงที่ไม่มีการจ่ายไฟเข้าขดลวด
6. สปริงที่ดันหน้าสัมผัส ป้องกันไม่ให้เกิดความเสียหายกับหน้าสัมผัส

หน้าที่หลักของ คอนแทคเตอร์

สำหรับหลักการทำงานที่เรียกได้ว่าเป็นหน้าที่หลักสำคัญของ คอนแทคเตอร์ ก็คือเมื่อมีการจ่ายไฟฟ้าไปยังขดลวดสนามแม่เหล็กที่บริเวณขากลางของแกนเหล็ก ขดลวดก็จะทำการสร้างสนามแม่เหล็กที่มีแรงสนามแม่เหล็กมากกว่าแรงของสปริงเพื่อดึงแกนเหล็กชุดเคลื่อนได้ ให้เคลื่อนลงมา (ON) โดยที่ คอนแทคจะเปลี่ยนสภาวะในการทำงาน โดยคอนแทคปกติปิดจะเปิดวงจรจุดสัมผัสออก ส่วนคอนแทคปกติเปิดจะทำการต่อวงจรของจุดสัมผัส และเมื่อใดก็ตามที่กระแสไฟฟ้าไม่มีการไหลผ่านเข้าไปยังขดลวดแล้ว สนามแม่เหล็กคอนแทคทั้งแบบปกติเปิด และแบบปกติปิดก็จะอยู่ในสภาวะเริ่มต้นอีกครั้ง 

อย่างไรก็ตามหากต้องการเพิ่มประสิทธิภาพในการทำงานให้ได้ผลลัพธ์ที่ดีขึ้น ก็ต้องลองพิจารณาถึงปัจจัยร่วมด้านอื่นๆ เช่น การเลือกแมกเนติกคอนแทคเตอร์ในรุ่นและประเภทที่เหมาะสม และเหมาะกับการทำงานของอุปกรณ์ต่างๆ ด้วย ฉะนั้นแล้วการทำความเข้าใจในตัวของอุปกรณ์ไฟฟ้าที่ต้องการใช้งานจึงเป็นสิ่งจำเป็นในขั้นแรกก่อนที่จะเลือกซื้อ แมกเนติกคอนแทคเตอร์ 

Magnetic Contactor มีความจำเป็นต้องใช้หรือไม่?

มาถึงตรงนี้แล้ว หลายคนอาจมีความสงสัยว่า แล้วจำเป็นมากน้อยแค่ไหนในการติดตั้ง Magnetic Contactor ในการใช้งาน ซึ่งก็ต้องบอกว่า ‘จำเป็น’ สำหรับปั๊มน้ำขนาดใหญ่ หรือเครื่องปั๊มที่ต้องใช้ในงานอุตสาหกรรมโรงงานขนาดใหญ่ เพราะหากเป็นปั๊มขนาดใหญ่ที่ต้องใช้งานหนักและใช้งานอย่างต่อเนื่อง มีความเสี่ยงที่จะเกิดความร้อน และอาจทำให้ขดลวดเกิดการไหม้ สร้างความเสียหายได้เป็นจำนวนมาก การติดตั้ง Contactor เอาไว้ก็จะช่วยลดความเสี่ยง และช่วยให้การทำงานของเครื่องปั๊มในโรงงานอุตสาหกรรมมีความปลอดภัย รวมทั้งมีประสิทธิภาพมากขึ้นด้วย ซึ่งกรณีของความจำเป็นนั้น สรุปได้ว่าก็ต้องขึ้นอยู่กับตัวอุปกรณ์ที่จะใช้ว่ามีการทำงานมากน้อยเพียงใด และเสี่ยงต่อการเกิดความเสียหายหรือไม่ 

วิธีเลือกซื้อ Contactor

สำหรับการเลือกซื้อ Magnetic Contactor นั้นก็มีเรื่องที่ควรทราบอยู่ 3 ประการสำคัญด้วยกัน นั่นก็คือ 

1. ประเภทของโหลด จะต้องเป็นไปตามมาตรฐานที่ IEC รองรับ ซึ่งมอเตอร์ส่วนมากจะสามารถใช้งานกับคอนแทคนั้นจะเป็นประเภท A3 เป็นต้นไป ซึ่งประเภทของโหลดนั้นก็จะมีหลากหลายประเภทด้วย ฉะนั้นแล้วการเลือกซื้อโดยทราบว่าโหลดเป็นแบบใดก่อนก็จะให้ความปลอดภัยได้มากกว่า 
2. Inrush Current คอนแทคเตอร์ที่เลือกไปใช้งานนั้นจะต้องรองรับในเรื่องของกระแสที่สตาร์ทมอเตอร์ได้ด้วย เพราะไม่ใช่เพียงแค่รองรับกับการรันมอเตอร์เพียงอย่างเดียว 
3. แรงดันของระบบไฟฟ้า ประการสุดท้ายก็คือแรงดันที่ใช้ในโรงงานนั้นๆ จะต้องมีการตรวจสอบให้ดีก่อนว่าแมกเนติกที่จะซื้อไปใช้งานนั้นสามารถรองรับแรงดันซัพพลายของโรงงานได้หรือไม่ เพราะในแต่ละรุ่นก็จะมีฟังก์ชันที่แตกต่างกัน ทั้งนี้ก็เพื่อความเสถียรและความปลอดภัยจากการใช้งานด้วย

นอกจากทั้งสามข้อนี้แล้ว สิ่งสำคัญที่ต้องพิจารณาในการเลือกซื้อ Contactor ก็คือแบรนด์ของผลิตภัณฑ์ โดยเฉพาะ แมกเนติกคอนแทคเตอร์ จาก ชไนเดอร์ อิเล็คทริค ที่เป็นแบรนด์ผลิตภัณฑ์ไฟฟ้าชั้นนำ และมีการพัฒนาอย่างต่อเนื่องให้ใช้งานได้อย่างปลอดภัยในปัจจุบัน 

แนะนำ Contactor จาก ชไนเดอร์ อิเล็คทริค

สำหรับคอนแทคเตอร์จาก ชไนเดอร์ อิเล็คทริค นั้นก็เป็นผลิตภัณฑ์ที่มีความน่าเชื่อถือสูง และมีอายุการใช้งานที่ยาวนาน ซึ่งมีให้เลือกซื้ออยู่ด้วยกันทั้งหมด 8 ประเภทด้วยกัน คือ 

1. Contactors and Reversing Contactors
2. Easypact TVS
3. Electronic Over Current Relays
4. Motor Management System
5. Motor protection circuit breakers
6. Motor starter combinations
7. Motor switch-disconnectors and fuses
8. Thermal Overload Relays

โดยในแต่ละรุ่น แต่ละประเภทก็มีคุณสมบัติ และฟังก์ชันการใช้งานที่แตกต่างกัน รวมทั้งความเหมาะสมกับอุปกรณ์ไฟฟ้าที่จะนำไปใช้ในแต่ละชนิดด้วย 

ทั้งนี้ทั้งนั้นคุณสามารถเลือกซื้อแมกเนติก คอนแทคเตอร์ให้เหมาะสมกับการใช้งานได้อย่างง่ายดายเพียงแค่เลือกซื้อผ่านทาง Schneider Electric ซึ่งหากใครที่ยังไม่มั่นใจว่าควรซื้อรุ่นไหน ก็สามารถสอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมกับทางเจ้าหน้าที่ได้เลย เรียกได้ว่าทั้งง่าย และได้มาตรฐานที่ปลอดภัยต่อการใช้งานอย่างแน่นอน  

ติดตามเรื่องราวดีๆ จาก ชไนเดอร์ อิเล็คทริค ได้ที่

เว็บไซต์: www.se.com

Facebook: Schneider Electric

Instagram: schneiderelectric_th

LinkedIn: Schneider Electric

Lazada: Schneider Electric

shopee: Schneider Electric official